De stad

Aksum is de oudste stad van Ethiopië en is voor de orthodoxe christenen en heilige plaats. De stad is ooit de hoofdstad geweest van het grote, machtige en gelijknamige rijk van Aksum. Het begin van de Ethiopische beschaving maakte een start toen kooplieden zich in het eerste millennium voor Christus vestigden in en rondom Aksum. Ze kwamen uit streken van Zuid-Arabië, onder andere het Arabische schiereiland Jemen, waar de cultuur verder ontwikkeld was. Het waren handelaars in goud, ivoor, wierook, parfums en kruiden. Door de vermenging van de immigranten met de oorspronkelijke bewoners kwam er een proces op gang. De taal, gebruiken en andere verworvenheden van de nieuwkomers werden door de bevolking overgenomen.

In de eerste eeuw na Christus ontwikkelde zich in Aksum een onafhankelijke staat, vrij van enige culturele Zuid-Arabische invloed. Steeds meer gehelleniseerde Egyptische kooplieden vestigden zich in de stad en het Grieks werd de officiële taal van het koninkrijk.

Tijdens het bewind van koning Ezana bereikte het rijk van Aksum zijn hoogte punt. Halverwege zijn regeringsperiode bekeerde Ezana zich tot het christendom, dat sinds Constantijn de Grote enorm veel invloed had gewonnen en in die tijd door velen werd gezien als het hoogtepunt van de oude, wijdverspreide Griekse beschaving.

Na de regeringstijd van Ezana begon de macht geleidelijk af te nemen en belandde de stad meerdere eeuwen in een minder bekend tijdperk. Ondanks alle ontwikkelingen en verwikkelingen bleef Aksum een belangrijke stad met aanzien en gezag. Het is de stad waar vrijwel alle Ethiopische keizers zich lieten kronen. De aanwezigheid van de Ark des Verbonds in de Kapel bij de Maryam Tsyson Kathedraal levert hier ook een bijzondere bijdrage aan.   (©Ethiopië Betam konjo – Ine Andreoli)

In het park van Ezana ligt o.a. de graftombe van koning Bazen

Vlak bij het park, aan het einde van een doodlopend weggetje, ligt onder een stele, de onderaardse graftombe van koning Bazen

Dichtbij de tombe van koning Bazen zijn in een klif diepe nissen (graven) uitgehakt. Er wordt aangenomen dat deze graven toebehoren aan familieleden van koning Bazen en andere belangrijke personen uit die tijd

Maryam Tsyon Kathedraal

De oude oorspronkelijke kathedraal is ooit door koning Ezana gebouwd. De legende vertelt dat de kerk is gebouwd met goud uit de hemel dat in een door God drooggelegd moeras werd gevonden. De kathedraal is tot drie keer toe opnieuw gebouwd. In de negende eeuw werd de kerk door koningin Gudit verwoest. De koningen van de Zagwedynastie bouwde op de zelfde plaats een nieuwe, die in de zestiende eeuw opnieuw werd verwoest , maar nu door de Gran en zijn troepen. Koning Fasiladas bouwde de huidige in de zeventiende eeuw. op het terrein zijn de oude fundamenten van de vorige kerken nog te zien. De kerk is niet toegankelijk voor vrouwen.

De nieuwe Maryam Tsyon Kathedraal is tijdens de regeringsperiode van Keizer Haile Selassie gebouwd

Ark des Verbonds

In een afzonderlijke kapel op het terrein van de oude Maryam Tsyon-Kathedraal wordt de Ark des Verbonds bewaard, de kist met de Wet van de Twaalf Tafelen die Mozes op de berg Sinaï ontving. De Ark wordt bewaakt door een Bewaarder, een speciaal geselecteerde en uitverkoren priester. De priester is voor het leven benoemd en mag de kapel en directe omgeving niet verlaten. Niemand mag de Ark zien, zelfs de keizers van Ethiopië hebben hem niet mogen zien.

Vele onderzoekers hebben een poging gedaan om de geschiedenis van de Ark des Verbonds te achterhalen, maar stuiten op hiaten of onwerkelijkheden. Er zijn al veel verhalen over geschreven en er zullen zeker meerdere volgen.

Achter het hek, onder een afdakje gemaakt van houten palen en een golfplaat, laat een priester kostbare oude voorwerpen voorbijkomen. Bijbels, kruisen en kronen komen uit een kist en worden op een met doeken bekleedde  plank gelegd, zodat ze goed bekeken kunnen worden. Daarna worden ze weer onttrokken aan het zicht en gaan ze terug in de kist. Als het goed is zijn deze bijzondere stukken nu te bezichtigen in het museum van Aksum.

Het Steleveld

Op het steleveld bevinden zich meerdere steles. Het aantal Steles in Aksum wordt geschat op ongeveer driehonderd stuks. De stele is een monument dat kenmerkend is voor de Aksumitische tijd. Waarschijnlijk zijn ze opgericht ter herdenking van koningen en markeerden ze graven van belangrijke personen. Ze zijn vervaardig uit een ruwe vulkanische steensoort die in deze omgeving veel voorkomt.

Dit zijn de brokstukken van de hoogste stele (33 meter) die ooit in Aksum is gemaakt. Er wordt verteld dat de stele bij de oprichting naar voren is gevallen. Men vermoedt dat de voet, die onder de grond zat, te klein was voor deze reus, maar volgens de overlevering heeft koningin Gudit hem in een woedende bui omgegooid.

De steles die bewerkt zijn imiteren een woning van diverse verdiepingen zoals ze nu nog in Jemen te zien zijn. Aan de voet is een deur uitgebeeld met daarboven meerdere ramen. De grootste nog staande stele heeft negen verdiepingen en is 21 meter hoog. De top kan zowel een spitse als een ronde vorm hebben. Er wordt aangenomen dat dit het verschil aangeeft tussen een mannen- of vrouwengraf. Er wordt ook verteld dat de stele diende als dodenwoning, een veilige woonplaats voor de ziel van de gestorvene. Aan de voet van enkele steles zijn offerblokken gevonden met daarin gaten voor het opvangen van het bloed van offerdieren. Veel bevindingen duiden op een dodenverering. (Meer te lezen in: Ethiopië, Betam Konjo)

(2003) Een kleine witte steen markeert de plaats waar ooit een 24 meter hoge stele heeft gestaan. (1937) Mussolini heeft deze als oorlogsbuit mee naar Rome genomen. (1997) Italië heeft toegezegd dat de stele weer op zijn oude plaats teruggebracht zal worden. (2005) We hebben de stele zien liggen onder een afdakje van golfplaten met rondom paaltjes en prikkeldraad. (2008) Hij staat weer op de plek waar hij hoort!

Het bad van Sheba

Het bad van Sheba, ook wel het waterbekken van Mayshum genoemd, ligt aan de noordoostelijke kant van Aksum. Over het bekken dat in de loop der tijd werd aangepast, is veel onduidelijkheid. Het is, zo wordt verteld, in 1927 vergroot en verstevigd. De archeologen zijn het er wel over eens dat het in het begin van de Semitische kolonisatie is uitgehakt, maar dat het gefungeerd zou hebben als het bad van Sheba wordt betwijfeld. Tegenwoordig is het een simpele vijver waar de lokale bevolking water haalt. Tijdens het Timkat-feest speelt het bad een belangrijke rol. Priesters, pelgrims en gelovigen herdenken dan gezamenlijk de doop van Jezus in de Jordaan.

Het kleine kerkje

Aan het begin van de stijgende weg naar ons hotel staat een klein geel kerkje. We zijn nieuwsgierig want vanaf  9 uur gisteravond hebben we de hele nacht trommels en gezang gehoord, dus gaan we een kijkje nemen. Het feest van Abba Arigawi (24 oktober) wordt gevierd. Dawit vertelt ons dat het gezang zonder onderbreking doorgaat tot drie uur vanmiddag.

Het kerkje (gefotografeerd de dag voor het feest)

Het kerkje is erg klein, het merendeel van de mensen zit of staat in de rotsige kerktuin binnen de poort.

Speciaal voor het feest is het oude schilderij met de beeltenis van Abba Aragawi buiten gezet, zodat het voor alle gelovigen zichtbaar is.

In het kerkje rinkelen de sistra’s (soort rammelaar met metalen plaatjes) en de maquamia’s (houten lange stokken met een dwarsstuk erop) stampen ritmisch op de grond. De kabaro (grote, platte kerktrom) wordt met verve door een jongen bespeeld. Daarnaast wordt er gezongen en ritmisch bewogen. Na een aantal liederen gaat het gezelschap in processie naar buiten.

Een van de priesters vertelt het verhaal van Abba Aragawi.

Er worden prachtige zijden gewaden gedragen met processie- en handkruisen ook ontbreken de kleurrijke parasols niet.

Na het verhaal gaan ze in processie weer het kerkje in, waar opnieuw gezongen en gedanst wordt.