Tekla Haimanot

Heiligenlevens

Van heiligen worden de wonderbaarlijkste daden vermeld in hun legenden. Zo ook van het leven van Tekla Haimanot, een belangrijke heilige in de Kerk van Ethiopië. In elke Ethiopische kerk is een afbeelding van hem te vinden. Hij ligt begraven in de crypte onder de kerk van Debre Libanos, waardoor de plaats een druk bezocht bedevaartsoord is geworden.

Het leven van Tekla Haimanot start als een kopie van het leven van Jezus. Zijn vader heette Jozef en was timmerman, Maria was zijn moeder. Enkele dagen voor zijn geboorte werd hij aangekondigd door een prachtig lichtschijnsel boven zijn ouderlijk huis. Het bleef schijnen totdat hij was geboren. Veertig dagen na zijn geboorte moest hij worden gedoopt. Het is gebruikelijk in Ethiopië dat een jongen na veertig en een meisje na tachtig dagen wordt gedoopt. Toen de priester het kind wilde dopen, raakte hij zo onder de indruk van de natuurlijke schoonheid van het kind dat hij diep verzonken in bewondering het kind uit zijn handen liet vallen. Het zou Tekla Haimanots dood geweest zijn, maar onzichtbare handen hielden hem vast zodat hij net boven de harde vloer bleef zweven.

Debre Dabo

Vele geloven dat Tekla Haimanot de duivel bekeerde en hem zover kreeg dat hij veertig dagen de rol van een monnik vervulde. Maar later, de duivel zou de duivel niet zijn, probeerde de duivel hem als vergelding in een ravijn te laten vallen. Tekla Haimanot was toen op weg naar het klooster Debre Dabo dat op een steile rots gebouwd is.

Hij werd met een leren koord omhoog gehesen; de duivel knipte het koord door. Onmiddellijk kreeg hij heilige vleugels die zijn val blokkeerden en hem omhoog droegen. DSCN2214-Daarom zie je de heilige in veel kerken met vleugels afgebeeld. Een andere keer, toen hij weer tegen de loodrechte rotswand op moest, verscheen er op zijn gebed een grote slang. Tekla schrok van het monster, maar de slang sprak: “Wees niet bang, ga maar op mijn staart zitten’. En zo werd hij naar boven gedragen.

Tekla

Volgens de legende  zou Tekla Haimanot uit dankbaarheid zeven jaar zonder onderbreking en staand in een vijver hebben gebeden totdat zijn been er uiteindelijk afviel. Maar dat deerde hem niet; hij ging eenvoudig door met bidden. Er wordt verteld dat het been in Addis Ababa wordt bewaard als wonderdoend relikwie. Het zou meer kracht bezitten dan alle geneesmiddelen van de wereld bij elkaar.

tekla1

Volksverhalen-Legenden-Heiligenlevens

De ezel, de geit en de hond

ezel

Er was eens een hond, een ezel en een geit. Ze waren dikke vrienden en wilden samen wel eens een stukje autorijden. De dieren hadden geen auto dus besloten ze om een taxi te nemen. Ze vonden het geweldig. De hond blafte opgewonden, de geit mekkerde, vooral als ze de bocht omgingen, en de ezel balkte van plezier. Aan het eind van de rit stapte de ezel uit en betaalde de taxichauffeur. De hond betaalde ook maar de chauffeur vergat het wisselgeld terug te geven. De geit stapte ook uit maar was nog zo aan het mekkeren dat zij vergat om te betalen.  

Nu weet je waarom in Afrika een hond altijd achter een auto aanrent: hij wil zijn wisselgeld terug!

En waarom een geit altijd angstig wegrent als er een auto aankomt: zij is bang dat zij nog moet betalen.

En waarom een ezel gewoon op de weg blijft staan als een auto voorbij wil: waarom zou hij aan de kant gaan, hij had toch betaald!

 Een verhaaltje uit het door mij geschreven kinderboek‘Tadijas?’

geit

Verhalen/belevenissen

Waldu en de kip

Samen met Waldu (vriend en kok) gaan we naar de markt in Key Afar om een kip te kopen. Vanavond slapen we in Konso in een ‘onderkomen’ waar normaal gesproken alleen chauffeurs op doorreis overnachten. Waldu heeft beslist dat het eten dat ze daar serveren niets is voor ons, dus hij kookt vanavond. Eenmaal op de markt worden vele kippen bevoeld en betast totdat we er een vinden die aan Waldu’s eisen voldoet.

waldo

De kip kijkt naar mijn idee wat sloom uit zijn ogen. Onderweg naar de auto, gaan haar ogen af en toe helemaal dicht. Ik wijs ernaar en Waldu lacht. De auto staat geparkeerd in de buurt van een hut, een soort cafeetje, waar we wat gaan drinken. Voor de hut staat een oude, roestige ton gevuld met water. De arme kip wordt hier pardoes ingeduwd. Zij schrikt zich rot en natuurlijk gaan haar ogen open.

waldo1

Waldu wijst naar de kip en zegt: “Yellem deukama” (niet moe). Ze mag zelfs even drinken. Als ze weer fris uit de ogen kijkt loopt Waldu met haar naar de achtertuin. Voordat ze zich weer ‘moe’ kan voelen, heeft ze geen kop meer. Het was dus haar afscheidsdronk. Terwijl wij een cola drinken, trekt Waldu het vel van de kip en snijdt haar in stukken. De stukken gaan in een plastic tasje; klaar om gebakken te worden!

waldo4waldo5

Later in Konso heeft Waldu zijn ‘keuken’ opgezet in een of ander gebouwtje. We nemen een kijkje bij hem, wat we achteraf beter niet hadden kunnen doen, want het is een ontzettend smerig hok. We benaderen het positief en proberen de omgeving te vergeten en denken maar aan het ‘lekkers’ wat straks op ons bord ligt.

Vlak voor onze kamerdeur, in de doorloop, zet Waldu een gammel tafeltje en twee wankele stoelen neer, schone borden en bestek en onze dis is klaar. We eten ‘suffe’ kip en spaghetti. Ook hier denken we maar verder niet over na! (fragment uit ‘Dink Nesh’ – Ethiopië, een belevenis)

De Leeuw en de Aap

 

Voor veel situaties is wel een fabel, legende of volksverhaal te vinden waar een goede verstaander een les uit kan trekken! In Ethiopië zijn dierenverhalen populair.

leeuwOp een dag trok de Leeuw ten oorlog. Zijn vrouw bleef alleen achter. Aha, dacht de Aap en hij maakte van de gelegenheid gebruik om de Leeuwin het hof te maken. Hij deed dit op een bijzondere charmante manier, waardoor het niet lang duurde of de Leeuwin viel volledig voor hem. Ze ging overstag.

Op een avond kwam de Leeuw onverwachts thuis en betrapte het stel in een innige omhelzing. Zijn droom over zijn goede huwelijk spatte uiteen. Dit bracht hem tot een enorme woede en hij brulde woest om zich heen. De Aap schrok zich rot en rende weg. De leeuw spurtte hem achterna. Na een lange achtervolging kwamen ze bij de rand van een ravijn tot stilstand. De Aap had geen andere uitweg en liet zich op zijn billen naar beneden glijden. De rots was ruw, de Aap verloor al zijn haar op die plek.

aap1

Foto’s:©Lou Andreoli

Tot op de dag van vandaag hebben de apen een rood, kaal achterwerk…de straf voor het overspel van hun voorvader.

Nieuwe site over Metahara Sugar Factory

©Lou&Ine AndreoliDSCN0257 2009Wil je meer weten!

Wil je je herinneringen ophalen!  

Foto’s en berichten zien en lezen!

Zelf iets vertellen of een foto plaatsen over… Metahara Sugar Factory!  

Bezoek dan mijn nieuwe  site: http://metaharasugarfactory.wordpress.com

Waarom een site over Metahara? Er zijn vele foto’s en verhalen over die (goede oude) tijd, die voorgoed voorbij is. Enkele verhalen zijn vastgelegd in boeken ondersteund met enkele foto’s. Maar er zijn nog zoveel verhalen en foto’s die ergens ‘zweven’ in het geheugen of verborgen liggen in een stoffig hoekje in de kast. Jammer! Door middel van deze site probeer ik de oude tijd vast te leggen en in herinnering te houden. Voor de Nederlandse mensen die er woonden en werkten, voor de Ethiopiërs die met ons werkten, voor de jongere generatie zowel de Nederlandse als de Ethiopiërs die er geboren zijn.

Waarom slimheid belangrijk kan zijn!

 ...een fragmentje uit mijn kinderboek ‘Tadijas’

Er was eens een man, hij ging op reis en nam drie dingen mee: een luipaard, een geit en een mand gevuld met groenten. Ze reisden drie dagen en aten niet. Ondanks de honger reisden ze door totdat ze bij een rivier kwamen. De man wilde oversteken met de boot maar mocht per keer maar één vracht meenemen. Tja dat werd moeilijk. Als de man de rivier zou oversteken met alleen de mand met groenten zou hij de geit en het luipaard moeten achterlaten en zou de luipaard de geit opeten. Als hij de rivier zou oversteken met alleen het luipaard dan zouden de geit en de mand met groenten samen blijven en zou de geit de groenten opeten. Tja hoe moet de man dit nu oplossen? Weet jij het?

De man ging op een steen zitten en dacht na…

Hij nam eerst de geit mee en bond hem aan de overkant aan een boom. Toen ging hij terug om de luipaard te halen. Weer aan de overkant gekomen maakte hij de geit los en bond de luipaard vast. Hij ging samen met de geit weer terug en bond hem daar vast. Toen stak hij de rivier over met de mand met groente. Die zette hij bij de luipaard neer want die zou hier toch niets van eten. Toen stak hij nog een keer over om de geit te halen en bracht hem als laatste naar de overkant. De slimme man vervolgde zijn reis met alle drie zijn eigendommen. 

Weetjes, Ethiopië

Ethiopië heeft tijdens zijn bestaan als land meerdere vlaggen gekend. De huidige vlag met de kleuren groen, geel, rood en een blauwe schijf met symbool werd in 1996 aangenomen als nationale vlag. Sinds 1941 bestaat de vlag uit de kleuren, groen, geel en rood. De kleuren hebben een symbolische betekenis. Zo staat groen voor de vruchtbaarheid van het land, geel voor de liefde voor het vaderland en rood voor het bloed dat is vergoten voor het in stand houden van de onafhankelijkheid. 

Ethiopie is onderverdeeld in acht regio’s en drie bestuurlijk onafhankelijke steden. De regio’s zijn: Afar, Amhara, Benshagul-Gumuz, Gambela, Oromiya, Somali, Yedebub Biberoch Bihereseboch na Hizboch en Tigray. De regio’s zijn ingedeeld op etniciteit en hebben hun eigen regiovlag.

De drie zelfbestuurlijke steden zijn: Addis Ababa, Dire Dawa en Harar.

De legende van St.Yared

Dit is een van de vele heiligenlevens die in oude manuscripten zijn vastgelegd en als een populair verhaal wordt doorverteld. Het zijn levensverhalen van mensen die tijdens hun aardse leven bijzondere en wonderlijke gebeurtenissen hebben beleefd. Zij worden vereerd en gezien als heiligen.

Yared was de zoon van Abba Gideon, een van de priesters uit de kerk van Aksum. Hij vond het moeilijk om regels en bevelen na te leven en stond daardoor bekend als ongehoorzaam en dwars. Voortdurend kreeg hij op zijn kop omdat hij zijn les niet wilde leren. Het werd hem op een gegeven moment te veel en hij ging ervandoor. 

Toen hij tijdens zijn vlucht onder een boom zat te rusten werd zijn aandacht getrokken door een rups. Het beestje viel wel zeven keer uit de boom voordat hij de eetbare blaadjes bereikte. Yared was zeer verbaasd over de strijdlust van de rups die iedere keer opnieuw de blaadjes probeerde te bereiken. Wat een doorzettingsvermogen heeft dat kleine beestje, ging er door zijn hoofd. hij liet alle gebeurtenissen van de laatste tijd nog eens passeren en kwam tot inkeer. Hij nam zich ter plekke voor om alle uitdagingen van het leven niet meer uit de weg te gaan en hij ging terug naar Aksum.

Hij stortte zich volledig op het leren van de Heilige Schrift. Hij leerde met behulp van God, in één dag zowel het Nieuwe als het Oude Testament volledig uit zijn hoofd. Zijn kennis was zo groot dat hij, hoewel hij pas veertien jaar was, tot leraar werd benoemd. Op een dag zond God hem drie engelen die hem naar Jeruzalem brachten, waar hij werd verwelkomd door nog eens vierentwintig engelen die prachtige religieuze liederen zongen. Zij werden begeleid door verschillende muziekinstrumenten.

Eenmaal terug in Aksum componeerde Yared met zijn goddelijke kennis vele kerkliederen. Hij ontwikkelde een notenschrift waarop hij de muziek op perkament kon vastleggen. De unieke Ethiopische kerkmuziek klinkt tot op de dag van vandaag in de kerken en drukt haar stempel op de Ethiopische cultuur. Als dank voor zijn werk werd Yared door de Ethiopische kerk heilig verklaard. Hij wordt als één van de grootste heiligen beschouwd.

Hoe een Ethiopische vrouw leert om haar man weer van haar te laten houden

Voor alle situaties is er wel een legende of volksverhaal te vinden waar een goede verstaander een les uit kan trekken. In Ethiopië zijn dierenverhalen erg populair. Ze vormen een onschuldige en humoristische spiegel van de samenleving. Van het onderstaande volksverhaal zijn meerdere versies, maar de strekking is steeds dezelfde namelijk: hoe win je de liefde van een bepaald persoon?

Er was eens een vrouw die zich zorgen maakte over haar man. Hij had haar niet langer lief en verwaarloosde haar. Dat zij hier verdriet van had was niet belangrijk voor hem. Zij ging met haar probleem naar de plaatselijke tinkwola hakim (toverdokter). Vol zelfbeklag deed ze haar verhaal. “Kun u mij een tovermiddel geven zodat hij weer van mij zal gaan houden”, vroeg zij met trieste stem. De tinkwola hakim dacht een ogenblik na en antwoordde: “Ik wil je helpen, maar eerst moet je mij drie haren brengen uit de manen van een levende leeuw. Die heb ik nodig voordat ik een tovermiddel kan maken.”  De vrouw bedankte hem en ging naar huis. Toen zij dicht bij haar huis was, ging zij rustig op een boomstronk zitten en dacht na.  Hoe zal ik dit gaan doen, vroeg ze zich af. Er is een leeuw die vaak in de buurt van het dorp komt, maar hij is boosaardig en hij brult angstaanjagend. Na nog even gepiekerd te hebben, wist ze ineens hoe ze het ging aanpakken. De volgende ochtend stond ze vroeg op en nam een lammetje mee. Ze ging naar de plek waar de leeuw zich gewoonlijk ophield en wachtte vol ongeduld. Eindelijk zag ze de leeuw aankomen. Dit was het moment! Ze stond vlug op, liet het lammetje op het pad achter en ging naar huis. En zo stond de vrouw iedere dag vroeg op en bracht de leeuw een lammetje. De leeuw leerde de vrouw goed kennen, omdat zij iedere dag op dezelfde tijd en plaats aanwezig met een mals lammetje dat zij voor zijn plezier daar bracht. Zij was echt een vriendelijke, zorgzame vrouw!  Het duurde niet lang of de leeuw begon te kwispelstaarten als hij haar zag. Hij kwam dichterbij en liet toe dat zij hem over de kop aaide en op de rug klopte. Iedere dag opnieuw nam ze uitgebreid de tijd om de leeuw zachtjes liefkozend te aaien, tot de dag dat zij er zeker van was dat de leeuw haar volledig vertrouwde. Toen trok ze voorzichtig drie haren uit zijn manen en bracht die enthousiast naar de hut van de toverdokter. “Kijk eens”, zei ze trots toen ze binnenkwam. “Hier zijn ze! ”. En ze gaf hem de drie haren uit de manen van de leeuw. “ Hoe heb je dat voor elkaar gekregen”, was de vraag van de hakim. Toen vertelde de vrouw hoe zij met heel veel geduld de haren van de leeuw had verkregen. Er verscheen een brede glimlach op het gezicht van de tinkwola hakim. Hij boog naar haar toe en zei: “Op dezelfde manier als je de leeuw hebt benaderd, met veel geduld, liefde en zorg, zal je ook je man kunnen bewerken zodat hij je opnieuw zal liefhebben”.